.jpg)
.jpg)
Kokos to owoc pochodzący z Azji i rosnący na palmach kokosowych. Orzechy te mają bardzo cienką skórkę, za to ich pestka jest wyjątkowo twarda. Kokosy posiadają wnętrze wypełnione bielmą i wodą kokosową, a ważyć mogą od 0,5 do 2,5 kg. Cenione są ze względu na swój smak i liczne składniki odżywcze – czy naprawdę warto włączyć ten owoc do swojej diety?
Właściwości kokosa
Właściwości kokosa są bardzo liczne. Są one powiązane z jego składem i z tego względu za sprawą polifenoli w wodzie kokosowej i nierafinowanym oleju kokosowym, produkty te pomagają w zwalczaniu wolnych rodników i wykazują potencjał antyoksydacyjny. Łagodzą one również stany zapalne i zmniejszają obrzęki. Przeciwko drobnoustrojom chorobotwórczym działa natomiast kwas laurynowy.
Orzech kokosowy wykazuje właściwości prozdrowotne też przy zastosowaniu zewnętrznym. W kosmetyce najczęściej używa się go do skóry suchej, wysuszonej i popękanej. Olej kokosowy doskonale sprawdza się jako krem do twarzy, ponieważ posiada silne działanie nawilżające, ale użyć go można także jako balsamu do całego ciała albo peelingu złuszczającego. W tym ostatnim celu należy go wymieszać z kawą albo cukrem trzcinowym. Sprawdź również czy olej kokosowy przyspiesza opalanie?
Płyn do płukania jamy ustnej to kolejna metoda na wykorzystanie oleju kokosowego. W kontakcie ze śliną zapobiega on bowiem przyleganiu i osadzaniu się bakterii będących przyczyną próchnicy i zapobiega tym samym tej chorobie. Woda kokosowa jest natomiast bardzo polecana osobom aktywnym fizycznie, gdyż za sprawą zawartości potasu i sodu skutecznie uzupełnia elektrolity.
Czy kokos jest zdrowy?
Kokos jest bardzo zdrowym produktem, głównie ze względu na obecność w nim składników mineralnych w wysokich stężeniach. Bardzo dużo w orzechach kokosowych znajduje się potasu – aż 356 mg w 100g! Owoce te są jednak także bogatym źródłem fosforu, magnezu, wapnia czy sodu.
Obecne w nich są jednak nie tylko składniki mineralne – kokos zawiera również witaminy w postaci ryboflawiny, tiaminy, niacyny, kwasu foliowego czy witaminy C.
Kokos – właściwości lecznicze
Świeży kokos wykazuje właściwości w zakresie zwalczania gronkowca złocistego, jest on bowiem naturalnym antybiotykiem. Za takie działanie odpowiadają substancje znajdujące się w miąższu tego orzecha. Może on nawet pomóc w zwalczeniu wirusa grypy, odry albo opryszczki. Obecne w opisywanym owocu trójglicerydy średniołańcuchowe pośrednio zapobiegają rozwojowi chorób Alzheimera i Parkinsona oraz pomagają w ich leczeniu.
Sok z kokosa posiada właściwości w zakresie zwalczania schorzeń układu moczowego. Rozbija ona kamienie nerkowe i zmniejsza stres antyoksydacyjny w nerkach. Ponadto można ją podawać w przypadku wymiotów, biegunki i problemów żołądkowych ze względu wysoką zawartość elektrolitów w jej składzie. Skutecznie leczy ona kaca, a także anemię, ponieważ uzupełnia niedobory potasu.
Kokos – wartości odżywcze
Kokos może poprawić nasze zdrowie oraz samopoczucie na wiele sposobów, również za sprawą swoich wartości odżywczych. Jego owoc w 100 g zawiera 335 kcal i jest przede wszystkim źródłem tłuszczów (33,5 g/100 g). W większości są to wspominane już łatwostrawne kwasy tłuszczowe średniołańcuchowe. Do ich metabolizmu niepotrzebne są enzymy trzustkowe, a zaraz po wchłonięciu do krwi kwasy te są transportowane do wątroby i utleniane.
W porcji kokosa znajduje się też białko w niewielkich ilościach (3 g/100 g) oraz węglowodany – 15,3 g/ 100 g. Dzięki niskiej zawartości tych ostatnich, indeks glikemiczny tego orzecha jest niski i wynosi zaledwie 45. Wysoka jest za to zawartość błonnika, sięgająca aż 9 g/ 100 g produktu.
Poruszając zagadnienie „kokos a odchudzanie” trzeba też wspomnieć o wiórkach kokosowych. Na 100 g tego produktu składa się 592 kcal, więc jedna łyżka stołowa mieszcząca około 6 g to 36 kcal. Jest to stosunkowo duża kaloryczność i warto uważać na to, by nie spożywać wiórków kokosowych zbyt dużo.
Kokos na włosy
Kokos znajduje zastosowane również w kosmetyce. Świetnym sposobem na włosy jest olej z kokosa, który poprawia wygląd włosów, ich kondycję, a także je odżywia. Jeżeli stosuje się ją regularnie, włosy stają się błyszczące i zdrowe, a ich wygląd bardzo się poprawia. Za takie działanie odpowiada obecność w kokosie witamin A, E, C oraz z grupy B, a także potasu, magnezu, żelaza, fosforu, cynku i wapnia.
Najwyższą skuteczność kokos wykazuje w przypadku włosów zniszczonych zabiegami pielęgnacyjnymi, np. prostowaniem, farbowaniem i suszeniem suszarką Doskonale sprawdza się w przypadku kosmyków puszących się, osłabionych, łamliwych i przesuszonych. Olej kokosowy wykazuje bowiem działanie nawilżające, regenerujące, odżywcze i wzmacniające. Pierwsze efekty zauważalne są po trzech miesiącach stosowania. Włosy stają się gładsze i bardziej błyszczące, olej zamyka ich łuski, co wygładza ich strukturę.
Maseczka z kokosa jest łatwo dostępna w sklepach kosmetycznych, ale stosować można też czysty olej kokosowy. Wystarczy wcierać go w przed umyciem włosów – w tym celu używa się jego niewielkiej ilości i pozostawia na dowolnie długi okres, nawet na noc i umyć pasma rano. Po nałożeniu oleju włosy powinny wyglądać tak, jakby były wilgotne. Woda i szampon dzięki takiej maseczce nie powodują przesuszenia włosów.
Kokos na odchudzanie
Wspomniane wcześniej obecne w kokosach nasycone kwasy tłuszczowe są bardzo szybko metabolizowane. Omijają one komórki tłuszczowe i wchłaniane są bezpośrednio z przewodu pokarmowego do żyły wtórnej. Nie są dzięki temu odkładane jako materiał zapasowy w postaci tkanki tłuszczowej, ale organizm używa je jako źródło szybko dostępnej energii. Można w związku z tym wykorzystywać orzechy kokosowe w diecie odchudzającej, a wspomagają one zwłaszcza walkę z otyłością brzuszną.
Miąższ kokosa cechuje się wysoką zawartością błonnika. Dzięki czemu możemy określić go jako środek wspomagający odchudzanie. Pozwala na długotrwałe odczucie sytości oraz usprawnienie pracy jelit. Ze względu na pozostałe substancje występujące w kokosie uznawany jest za produkt wysokokaloryczny. Dlatego w trakcie diet odchudzających należy stosować go w określonych ilościach.
Kokos dla kobiet w ciąży
Kokos może być używany na wiele sposobów, a jednym z nich jest stosowanie go przez kobiety w ciąży. Skóra ciężarnej potrzebuje bowiem szczególnie mocnego natłuszczenia. Pielęgnować ją można za pomocą oleju kokosowego, który bardzo skutecznie zabezpiecza skórę przed tworzeniem się rozstępów.
ŹRÓDŁO - LINK
Macierzanka – właściwości lecznicze, działanie i zastosowanie
Macierzanka piaskowa (łac. Thymus serpyllum) to roślina blisko spokrewniona z tymiankiem zwyczajnym. Jest cennym surowcem wykorzystywanym nie tylko w sztuce kulinarnej, ale również w medycynie naturalnej. Składniki aktywne zawarte w macierzance sprawiają, że roślina działa łagodząco w nieżytach dróg oddechowych, zaburzeniach układu trawiennego, przeciwzapalnie i antybakteryjnie. Co więcej, jako składnik kosmetyków zioło to wspomaga proces gojenia się ran i wysypek różnego pochodzenia.
Macierzanka – jakie ma właściwości?
Macierzanka piaskowa jest pospolitą rośliną występującą licznie na terenie całej Europy, Azji, Afryki i Ameryki Północnej, a zwłaszcza na glebach piaszczystych, w tym lasach sosnowych i brzozowych. Kwiaty zebrane są w różowo-filoletowe kwiatostany, a owoce przypominają miniaturowe orzeszki. Surowcem zielarskim jest nadziemny pęd macierzanki.
Właściwości macierzanki znane są już od czasów starożytnego Egiptu, gdzie za jej pomocą balsamowano zwłoki. W średniowieczu za pomocą naparów z rośliny leczono bóle głowy, nieżyty żołądka, katar i stłuczenia. W kręgach rycerskich macierzanka była symbolem waleczności.
W skład macierzanki piaskowej wchodzą:
- olejek eteryczny bogaty w tymol, karwakrol, linalol, alfa-pinen i cyneol – działa przeciwdrobnoustrojowo, bakteriostatycznie i antyoksydacyjnie,
- flawonoidy (glikozydy apigeniny, diosmetyny i skutelareiny) – neutralizują wolne rodniki, które przyspieszają procesy starzenia się komórek, chronią naczynia krwionośne, łagodzą bóle reumatyczne i stłuczenia,
- saponiny – znane są ze swoich właściwości antybakteryjnych i moczopędnych,
- garbniki – usprawniają procesy trawienia,
- związki mineralne,
- witamina C,
- triterpeny – kwas rozmarynowy, ursolowy i oleanolowy – działają przeciwzapalnie, przyspieszają gojenie się ran i wspierają pracę serca.
Preparaty z macierzanką w składzie działają na wielu poziomach organizmu. Liczne badania farmakologiczne i fitochemiczne wykazały, że roślina ma właściwości moczopędne, wiatropędne, przeciwzapalne, ściągające, wykrztuśne, rozkurczające, zwiększające wydzielanie soku żołądkowego, a także zwiększające apetyt.
>> Problem nadmiernego apetytu – kiedy apetyt jest za duży?
Macierzanka – działanie i wskazania do stosowania
Ze względu na swój delikatny, cytrynowo-ziołowy smak, macierzanka jest ziołem, który najczęściej stosuje się w postaci aromatycznych naparów lub odwarów. Ekstrakty z rośliny występują jednak również pod innymi postaciami, w tym wyciągów olejowych i syropów.
Wskazaniami do stosowania macierzanki są:
- brak apetytu,
- choroby górnych dróg oddechowych,
- stres oksydacyjny,
- nadmierna kurczliwość mięśni gładkich,
- stany zapalne,
- wzdęcia.
Karwakrol, który w dużym stężeniu występuje w macierzance, dał się poznać naukowcom jako związek, działający antybakteryjne. Szczególną skuteczność wykazano w stosunku do gronkowca złocistego i pałeczki okrężnicy. Dodatkowo karwakrol działa cytotoksycznie na komórki nowotworowe, co oznacza, że doprowadza do ich rozpadu.
W przemyśle spożywczym i kosmetycznym macierzanka wykorzystywana jest głównie ze względu na walory smakowe i zapachowe.
>> Zioła w kosmetyce i ich rola
Macierzanka na drogi oddechowe
W fitoterapii macierzanka piaskowa stosowana jest głównie na drobne dolegliwości ze strony układu oddechowego. Substancje aktywne rośliny pobudzają czynność wydzielniczą oskrzeli i gardła oraz zmniejszają gęstość zalegającej wydzieliny, co sprawia, że jest ona łatwiejsza do odkrztuszenia. Dzięki temu ułatwia ona oddychanie i z powodzeniem radzi sobie z suchym katarem.
>> Zioła na przeziębienie i kaszel - które wybrać?
Macierzanka na dolegliwości trawienne
Olejki eteryczne zawarte w macierzance działają wiatropędnie, co pomaga pozbyć się gazów jelitowych i wzdęć. Herbatka na bazie macierzanki zwiększa apetyt i wzmaga wydzielania soku żołądkowego.
Macierzanka – dawkowanie
Napary i odwary z macierzanki przyrządza się z ok. 2 g surowca. Całość należy parzyć pod przykryciem (zmniejsza to utratę cennych olejków eterycznych) przez ok. 15 minut. Napój należy spożywać ciepły w ilości nie większej niż 3 filiżanki dziennie. Nie wolno przekraczać dziennej dawki 6 g suchego surowca.
Preparaty zawierające macierzankę
Macierzanka piaskowa występuje pod postacią:
- suszu,
- syropu,
- wyciągu olejowego,
- pastylek do ssania,
- kremu,
- maści.
Macierzanka w ciąży
Nie zaleca się stosowania macierzanki w ciąży bez konsultacji z lekarzem.
Macierzanka – przeciwwskazania do stosowania
Przeciwwskazaniami do stosowania macierzanki są:
- uczulenie na tymol,
- choroby tarczycy,
- wiek poniżej 12. roku życia,
- ciąża.
Macierzanka – możliwe skutki uboczne
Macierzanka uznawana jest za zioło bezpieczne. Dotychczas nie zgłoszono działań niepożądanych, a także objawów, które wynikają z jej przedawkowania.
Macierzanka – interakcje z lekami i preparatami
Nie istnieją żadne badania kliniczne, które wykazałyby jakiekolwiek szkodliwe interakcje spożywania macierzanki z innymi lekami i preparatami.
Macierzanka w Encyklopedii ziół i roślin – Podsumowanie
- Macierzanka piaskowa jest ziołem o szeregu prozdrowotnych właściwości, przyjemnym, cytrynowo-ziołowym aromacie i bezpiecznym składzie.
- Substancjami aktywnymi macierzanki są olejek eteryczny bogaty w karwakrol, tymol i cytral, flawonoidy, garbniki, witaminę C, triterpeny i związki mineralne.
- Macierzankę wykorzystuje się w leczeniu dolegliwości ze strony układu oddechowego (rozrzedza zalegającą w płucach wydzielinę) i pokarmowego (pobudza apetyt, działa rozkurczowo i wiatropędnie).
- Najnowsze badania naukowe wskazują, że macierzanka może być potencjalnym surowcem wykorzystywanym w lekach przeciwnowotworowych.
- W przemyśle kosmetycznym i spożywczym macierzanka piaskowa stosowana jest jako aromat lub substancja konserwująca.
- Ze względu na brak danych klinicznych nie zaleca się spożywania macierzanki u dzieci poniżej 12. roku życia i kobiet w ciąży.
- ŹRÓDŁO - LINK
1. Żółte robaki mączne – Tenebrio molitor.
